Hạn chế và triển vọng trong điều trị ung thư

Cho đến nay mặc dù đã tốn rất nhiều công sức nhưng loài người vẫn chưa tìm được phương pháp chữa trị căn bệnh này một cách hiệu quả.

Hiện có ba phương pháp chủ yếu được sử dụng để điều trị các bệnh ung thư lâm sàng đó là phẫu thuật (surgery), xạ trị (radiotherapy) và hóa học trị liệu (chemotherapy). Ngoài ra, phương pháp điều trị sinh học (biological therapy) bao gồm miễn dịch trị liệu (immunotherapy) và hoóc-môn liệu pháp (hormonetherapy) cũng đang được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư.

Những kỹ thuật giải phẫu và điều kiện liên quan đến phẫu thuật đã được cải tiến đáng kể trong những thập kỷ gần đây. Tuy nhiên thật không may mắn, tỷ lệ sống của các bệnh nhân ung thư khi được điều trị bằng phương pháp này không cải thiện mấy.

 

Phẫu thuật thường gây nên những tổn thương không hồi phục cho bệnh nhân, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh (như sẹo ảnh hưởng đến thẩm mỹ, rối loại cơ năng vận động,..). Hơn nữa phẫu thuật chỉ là phương pháp tạm thời đối với những bệnh ung thư di căn, thậm chí có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Xạ trị là phương pháp quan trọng khác để điều trị ung thư bằng các tia phóng xạ. Tia X (X-ray) gây ra những tổn thương nghiêm trọng đối với tế bào cũng như ảnh hưởng đến sự phân bào của tế bào ung thư và các tế bào bị tác động khác, gây ra chết hoặc bất hoạt tế bào. Mặc dù sự tổn thương các tế bào bình thường xung quanh có thể được khắc phục hoặc hạn chế, nhưng những ảnh hưởng khác của tia phóng xạ như hiện tượng viêm niêm mạc (mucositis), tổn thương tủy xương và viêm da (dermatitis) có thể rất nghiêm trọng trong một số ca bệnh.

Hóa học trị liệu là phương pháp đưa các chất có tính độc vào cơ thể một cách có hệ thống và mục đích. Mặc dù, nó thường xuyên được sử dụng như một phương pháp bổ trợ cho phương pháp phẫu thuật hoặc xạ trị, nhưng vai trò không thể thiếu của phương pháp này đã được khẳng định, đặc biệt với các thuốc mới và cánh sử dụng mới.

Hoóc-môn liệu pháp là phương pháp sử dụng những tác nhân liên quan đến hoóc-môn để ức chế hay chữa các bệnh ung thư có biểu hiện các hoóc-môn thụ cảm. Phương pháp này đóng vai trò quan trọng trong điều trị các bệnh ung thư vùng ngực, đặc biệt estrogen là đích tác động trong rất nhiều bệnh ung thư liên quan đến hoóc-môn, nhất là ung thư ngực.

Miễn dịch trị liệu (hay miễn dịch liệu pháp) là một phương thức điều trị ung thư mới, được phát triển mạnh trong thập kỷ trước và thực sự trở thành một vũ khí triển vọng để chống lại bệnh ung thư. Ngược với các phương pháp khác, miễn dịch liệu pháp chủ yếu tập trung ngăn chặn sự di căn của bệnh và nâng cao sức đề kháng của từng cá thể.

 

Các phương pháp miễn dịch điều trị ung thư dựa trên cơ sở sự ức chế hoặc kích thích miễn dịch thông qua rất nhiều các tác nhân như lymphokine, vắc-xin, các tế bào miễn dịch tác động được kích thích bên ngoài cơ thể, các kháng thể, các phân tử đồng kích thích miễn dịch....

Cùng với những tiến bộ trong nghiên cứu miễn dịch gần đây, đặc biệt là việc nghiên cứu các phân tử kích thích miễn dịch, như CD137 (4-1BB), CD27, OX40 (CD134), HVEM, CD30 và GIRT... cũng như các ligand tương ứng của chúng... các nhà khoa học trên thế giới đã và đang nghiên cứu tìm ra các phương pháp điều trị miễn dịch để chống bệnh ung thư. Có thể liệt kê một số phương pháp miễn dịch chống ung thư:

- Sử dụng anti-GITR mAb (kháng thể đơn dòng kháng GITR) (Kuibeom Ko và cộng sự, 2005).

- Dùng Ligand của 4-1BB (CD137) làm đích tác động vào các tế bào ung thư, dẫn đến làm tăng miễn dịch chống ung thư  (Qiaoxia Li và cộng sự 2008)...

Những phương pháp mới này đang mở ra những tia hy vọng trong điều trị căn bệnh hết sức nguy hiểm này.

Theo Chu Đình Tới (Khoa Sinh học - ĐH Sư Phạm Hà Nội)

- Dân trí